De tekenbeetkoorts wordt veroorzaakt door Rickettsia rickettsii en overgebracht door harde teken.
Rickettsia rickettsii komt alleen voor op het westelijk halfrond. Het organisme werd voor het eerst ontdekt in de Verenigde Staten in de staten waarin de Rocky Mountains liggen. Het organisme wordt echter overal in de Verenigde Staten aangetroffen, met uitzondering van de staten Maine, Hawaï en Alaska. Het komt vooral veel voor aan de Atlantische kust. De ziekte treedt veelal op van mei tot september, wanneer de volwassen teken actief zijn en mensen zich het meest in gebieden begeven waar de teken voorkomen.
De rickettsiae leven en vermeerderen zich in de cellen die de bloedvaten bekleden. Meestal worden de bloedvaten in en onder de huid en de bloedvaten in de hersenen, de longen, het hart, de nieren, de lever en de milt geïnfecteerd. De bloedvaten kunnen verstopt raken door bloedstolsels.
De symptomen beginnen plotseling, drie tot twaalf dagen na een tekenbeet. Hoe sneller na infectie de symptomen verschijnen, des te ernstiger ze zijn. Ernstige hoofdpijn, rillingen, extreme uitputting en spierpijn komen voor. Koorts tot 40 °C komt binnen enkele dagen op en blijft in ernstige gevallen hoog gedurende 15 tot 20 dagen. De koorts kan ’s ochtends tijdelijk verdwenen zijn. De patiënt krijgt last van een droge kuchhoest.
Op ongeveer de vierde koortsdag verschijnt er een uitslag op de polsen, enkels, handpalmen, voetzolen en onderarmen die zich snel verspreidt naar de nek, het gezicht, de oksels, de billen en de romp. Eerst is de uitslag vlak en roze, maar later wordt deze iets verhoogd en donkerder. Warm water (bijvoorbeeld van een warm bad) maakt de uitslag duidelijker zichtbaar. In ongeveer vier dagen ontstaan er kleine purperachtige spikkels (petechiae) op de huid vanwege onderhuidse bloedingen. Er kan een zweer ontstaan wanneer deze petechiae samensmelten.
Aantasting van de bloedvaten in de hersenen kan hoofdpijn, rusteloosheid, slapeloosheid, delirium en coma veroorzaken. De lever kan vergroot zijn. Leverontsteking kan geelzucht veroorzaken, hoewel dit zeldzaam is. Er kan een ontsteking van de luchtwegen (pneumonitis) ontstaan. Er kan ook longontsteking en beschadiging van de hersenen en het hart ontstaan. Hoewel zeldzaam kan de bloeddruk dalen en in ernstige gevallen zelfs een plotselinge dood tot gevolg hebben.