Sommige mensen blijven gezondheidsproblemen ervaren lang nadat ze COVID-19 hebben gehad.
De meeste mensen die coronavirusziekte 2019 (COVID-19) krijgen, herstellen binnen enkele weken. Maar sommige mensen – zelfs degenen die milde versies van de ziekte hadden – kunnen symptomen hebben die lang daarna aanhouden. Deze aanhoudende gezondheidsproblemen worden soms post-COVID-19-syndroom, post-COVID-aandoeningen, lange COVID-19, langeafstands-COVID-19 en post-acute gevolgen van SARS COV-2-infectie (PASC) genoemd.
Wat is post-COVID-19-syndroom en hoe vaak komt het voor?
Post-COVID-19-syndroom omvat een verscheidenheid aan nieuwe, terugkerende of aanhoudende symptomen die mensen meer dan vier weken na het krijgen van COVID-19 ervaren. Bij sommige mensen duurt het post-COVID-19-syndroom maanden of jaren of veroorzaakt het een handicap.
Onderzoek wijst uit dat tussen een maand en een jaar nadat ze COVID-19 hebben gehad, 1 op de 5 mensen van 18 tot 64 jaar ten minste één medische aandoening heeft die mogelijk te wijten is aan COVID-19. Van de mensen van 65 jaar en ouder heeft 1 op de 4 ten minste één medische aandoening die mogelijk te wijten is aan COVID-19.
Wat zijn de symptomen van het post-COVID-19-syndroom?
De meest gemelde symptomen van post-COVID-19-syndroom zijn onder meer:
– Vermoeidheid
– Symptomen die erger worden na fysieke of mentale inspanning
– Koorts
– Longsymptomen (ademhalingssymptomen), waaronder moeite met ademhalen of
kortademigheid en hoesten
Andere mogelijke symptomen zijn:
- Neurologische symptomen of psychische aandoeningen, waaronder moeite met denken of concentreren, hoofdpijn, slaapproblemen, duizeligheid bij het staan, prikkelend gevoel, verlies van reuk of smaak, en depressie of angst
- Gewrichts- of spierpijn
- Hartsymptomen of -aandoeningen, waaronder pijn op de borst en snelle of bonzende hartslag
- Spijsverteringssymptomen, waaronder diarree en maagpijn
- Bloedstolsels en problemen met bloedvaten (vasculair), waaronder een bloedstolsel dat vanuit diepe aderen in de benen naar de longen reist en de bloedtoevoer naar de longen blokkeert (longembolie)
Andere symptomen, zoals huiduitslag en veranderingen in de menstruatiecyclus
Houd er rekening mee dat het moeilijk kan zijn om te bepalen of u symptomen heeft als gevolg van COVID-19 of een andere oorzaak, zoals een reeds bestaande medische aandoening.
Het is ook niet duidelijk of het post-COVID-19-syndroom nieuw en uniek is voor COVID-19. Sommige symptomen zijn vergelijkbaar met die veroorzaakt door het chronisch vermoeidheidssyndroom en andere chronische ziekten die ontstaan na infecties. Bij chronisch vermoeidheidssyndroom gaat het om extreme vermoeidheid die verergert bij fysieke of mentale activiteit, maar niet verbetert bij rust.
Waarom veroorzaakt COVID-19 aanhoudende gezondheidsproblemen?
Orgaanbeschadigingen kunnen een rol spelen. Mensen die een ernstige ziekte hadden met COVID-19, kunnen orgaanschade oplopen die het hart, de nieren, de huid en de hersenen aantast. Ontstekingen en problemen met het immuunsysteem kunnen ook voorkomen. Het is niet duidelijk hoe lang deze effecten kunnen aanhouden. De effecten kunnen ook leiden tot de ontwikkeling van nieuwe aandoeningen, zoals diabetes of een hart- of zenuwstelselaandoening.
De ervaring van het hebben van ernstige COVID-19 kan een andere factor zijn. Mensen met ernstige symptomen van COVID-19 moeten vaak worden behandeld op de intensive care van een ziekenhuis. Dit kan leiden tot extreme zwakte en posttraumatische stressstoornis, een psychische aandoening die wordt veroorzaakt door een angstaanjagende gebeurtenis.
Wat zijn de risicofactoren voor het post-COVID-19-syndroom?
U heeft meer kans op het post-COVID-19-syndroom als:
U had een ernstige ziekte met COVID-19, vooral als u in het ziekenhuis werd opgenomen of
intensieve zorg nodig had.
U had bepaalde medische aandoeningen voordat u het COVID-19-virus kreeg.
U had een aandoening die uw organen en weefsels aantastte terwijl u ziek was met COVID-19 of
daarna.
Post-COVID-19-syndroom lijkt ook vaker voor te komen bij volwassenen dan bij kinderen en tieners. Iedereen die COVID-19 krijgt, kan echter langetermijneffecten hebben, ook mensen zonder symptomen of milde ziekte met COVID-19.
Wat moet u doen als u post-COVID-19-syndroomsymptomen heeft?
Als u symptomen van het post-COVID-19-syndroom heeft, neem dan contact op met uw zorgverzekeraar. Schrijf ter voorbereiding op uw afspraak op:
- Wanneer uw symptomen begonnen
- Wat maakt uw symptomen erger
- Hoe vaak u symptomen ervaart
- Hoe uw symptomen uw activiteiten beïnvloeden
Uw zorgverlener kan laboratoriumtests uitvoeren, zoals een volledig bloedbeeld of een leverfunctietest. Mogelijk hebt u andere tests of procedures, zoals röntgenfoto’s van de borstkas, op basis van uw symptomen. De informatie die u verstrekt en eventuele testresultaten helpen uw zorgverlener bij het opstellen van een behandelplan.
Bovendien kunt u baat hebben bij het verbinden met anderen in een steungroep en het delen van bronnen.
